Rob de Jong
Opgroeiend in wat ik later als een bèta-wereld zou benoemen, was ik al vroeg ook geïntrigeerd door menselijk gedrag. En niet eens zozeer op individueel niveau maar meer op systeemniveau: “Wat maakt dat groepen mensen doen wat ze doen?”
Achteraf denk ik dat het de combinatie was van deze zoektocht naar antwoorden én van mijn bèta-achtergrond waardoor ik bedrijfsorganisatie ben gaan studeren aan wat nu de TU Delft heet. In de eerste helft van mijn latere loopbaan als adviseur en manager hebben logistiek en systeemkunde een grote rol gespeeld. Terwijl ik mij tegelijkertijd steeds indringender begon te beseffen dat deze benadering toch niet voldoende was om antwoorden te vinden op de maatschappelijke vragen die er écht toe doen.
Toen ik ruim 20 jaar geleden overstapte vanuit de logistiek en de adviespraktijk naar eerst het onderwijs en later de zorg werd dit dilemma voor mij steeds tastbaarder. Hoe houden we met elkaar zorg en onderwijs bereikbaar en betaalbaar zonder onderliggende menselijke waarden zoals zelfbepaling, inclusiviteit en menswaardigheid tekort te doen?
Bekende bèta's zoals Daniel Ofman, Peter Senge en Otto Scharmer spraken en publiceerden in die tijd ook over deze dilemma's. Door hen geïnspireerd probeerde ik mijn werk als manager steeds meer vanuit hun nieuwste inzichten in te richten. In 2012 deed zich een kans voor om aan de slag te gaan met een aantal problemen die zichtbaar waren geworden rond enkele klinieken voor langdurende behandeling. De dagelijkse werkelijkheid waar patiënten, hun naasten, verpleegkundigen, artsen, psychiaters, managers en verzekeraars te maken hadden was door niemand gewenst. En tegelijkertijd kennelijk maar moeilijk te doorbreken.
Om deze klus te klaren samen met de teams en de patiënten heb ik voor het eerst intensief samengewerkt met Marianne. De combinatie van haar jarenlange inhoudelijke ervaring en de recente inzichten die zij met ASVZ en hun werkwijze Triple-C had opgedaan en mijn zoektocht naar anders organiseren vormden het begin van een doorbraak in het kijken naar langdurende zorg. In de jaren daarna heeft zich dit verder ontwikkeld naar andere domeinen en naar alle niveaus in het organiseren van zorg. Zowel op het niveau van individuele professionals, van teams, in instellingen, op wijkniveau als op stelselniveau.
Op deze reis leer ik nog iedere dag bij over de patronen die menselijk gedrag op een onbewuste manier beïnvloedden. En over manieren om die patronen te beïnvloeden in de richting van een gezamenlijke motiverende beweging.