De afgelopen week hebben we vele boeiende en interessante gesprekken gevoerd naar aanleiding van ons vorige blog over ‘veerkrachtige maatschappelijke netwerken’: www.triplezeven.nl/post/veerkrachtige-zorg . De eerste vraag was daarbij vaak: ‘Waar ligt Saniveld, en hoe kom je daar?’ Op veel plekken in Nederland wordt al gewerkt aan veerkrachtige maatschappelijke netwerken en een werkbezoek aan Saniveld zou heel inspirerend kunnen zijn.
Ons antwoord op die vragen bleek verrassend en was tegelijkertijd bevrijdend herkenbaar: alles wat wij over Saniveld hebben geschreven is er ook al in jouw eigen wijk, jouw eigen dorp of eigen gemeente! Laten we met behulp van ‘waarderend onderzoeken’ maar eens op werkbezoek gaan in jouw eigen context!
In alle voorbeelden die wij de afgelopen weken zijn tegen gekomen, bleek de omvang van 18.000 inwoners heel herkenbaar. Op veel plekken wordt de WMO-ondersteuning al op deze schaal ingericht. Dat is een prachtig en krachtig begin. Ook de essentie die wij in de vorige blog beschreven is altijd al heel herkenbaar: zorg en ondersteuning organiseren vanuit het perspectief van de inwoner. Zonder schotten. Op veel plekken is de kanteling van structuren, verantwoordelijkheden en werkprocessen voortvarend in gang gezet.
De volgende uitdaging is om op zoek te gaan naar de kanteling in het denken over zorg en ondersteuning: van ‘maakbaarheid en oplossingen’ naar ‘ecologisch perspectief en veerkracht-ervaringen’. Van het organiseren vanuit maakbaarheid naar het organiseren vanuit veerkracht. Met behulp van waarderend onderzoeken zoeken we naar kleine voorbeelden waarin dit al zichtbaar wordt en naar de factoren die dit mogelijk maken. Die inzichten geven het netwerk houvast en perspectief om ook andere situaties vanuit veerkracht door te ontwikkelen: van ‘best practice’ naar ‘common practice’.
Op deze waarderend onderzoekende manier kun je met elkaar ook kijken naar de manier waarop de dragende rollen al zijn ingevuld.
Het geeft veel energie om daarbij te beginnen met het kijken naar de ‘veerkrachtcombi’s’. Waar hebben die zich al gevormd? Welke inwoners worden op die manier al ondersteund in hun veerkracht? Voor wie is dat nog niet of onvoldoende beschikbaar? Hoe kunnen de ondersteuners binnen die combi’s elkaar vinden en versterken? Onze ervaringen op deze schaal van ca. 18.000 inwoners leert dat op deze manier in eerste instantie zo’n 20 combi's met elkaar in verbinding gebracht gaan worden. Door te werken vanuit het veerkrachtperspectief kan deze groep er ook zijn voor inwoners die door hun gedrag buiten de boot dreigen te vallen en tot nu toe afhankelijk zijn van ‘gespecialiseerde’ ondersteuning. Met hen en voor hen worden vanuit deze kern Resourcegroepen gevormd.
Uit de reacties op onze blog hebben wij ook veel geleerd over de rol van de ‘betrokken maatschappij’. Ook over de veerkracht van wijken en buurten is al veel geschreven (o.a. J. Rodin: Resilience Dividend: Being strong in a world where things go wrong (2014)). Factoren die hierin een rol spelen zijn onder meer: inkomen(sverschillen), werkgelegenheid, scholing en educatie en sociale cohesie. Het ligt voor de hand dat er een grote wisselwerking is tussen veerkrachtige steden, wijken en dorpen enerzijds en veerkrachtige inwoners anderzijds: veerkrachtervaringen versterken beiden én worden door beiden versterkt! Het is belangrijk om ook deze samenhang waarderend te onderzoeken. Waar zien we in jouw context al mooie voorbeelden waarin beiden elkaar beïnvloeden en versterken, en hoe kan dat verder worden uitbreid? Wie zouden er vanuit deze inzichten deel moeten uitmaken van het veerkrachtig maatschappelijk netwerk?
De derde rol die in de dagelijkse praktijk van groot belang is, is die van de netwerkpartners: de sociale, maatschappelijke en medische voorzieningen die bijdragen aan het opdoen van veerkracht-ervaringen. Van oorsprong en door hun aard zijn zij meestal gericht op oplossingen en maakbaarheid. In hun streven naar nóg betere -generieke- oplossingen zijn vaak complexe ‘ketens’ of ‘netwerken’ van samenwerking ontstaan. Met veel overlegtafels, convenanten en bestuurlijke drukte. Ook hier is de kanteling echter al in gang gezet. Hoe kunnen deze partners bijdragen aan de veerkrachtervaringen van inwoners en veerkrachtcombi’s? In een aantal gevallen hebben wij partners zien kantelen van ‘integrale verantwoordelijkheid’ naar ‘kennispartner’. De relatie met het maatschappelijk veerkrachtnetwerk wordt er een van ‘halen en brengen’. Hiervoor is geen eenduidige blauwdruk. Door waarderend onderzoeken zal ook deze rol steeds beter in zijn rol komen.
Als laatste staan we nog even stil bij de rollen van ‘(uit)dragende leider’ en ‘(in)richtende manager’. Voor de levensvatbaarheid van het netwerk zijn deze rollen cruciaal. Waar deze rollen rolconform en dienstbaar aan de essentie zijn ingevuld, groeit en bloeit het netwerk. Waar dit niet het geval is, komt het netwerk niet van de grond. Deze rollen zijn niet ‘de baas’ van het diverse en zich organisch ontwikkelende maatschappelijke netwerk. Zij dragen vanuit en ten dienste van het netwerk de essentie uit en richten structuren en processen in vanuit die essentie. Dat doen zij niet door hun wil op te leggen, maar ook niet vanuit een eindeloos streven naar compromis. Zij werken vanuit hun eigen veerkracht. Zij weten wat werkt en wat het netwerk te doen staat. Daarbij worden zij ondersteund door een ‘meewerkend raadgever’ met veel ervaring in het organiseren vanuit veerkracht, zoals Triple Zeven.
Om in Saniveld te komen hoeft dus niemand voor een werkbezoek in de bus te stappen. In plaats daarvan nemen we je graag mee op een ‘waarderend onderzoekend’ werkbezoek in jouw eigen context. Laat je verrassen, en ontdek hoe wij jullie eigen ‘best practice’ helpen uitgroeien naar ‘common practice’.
Dit is een Triple Zeven® mini-blog. Voor meer blogs en informatie over de kunst en kunde van ontknopen, ga naar onze website: www.triplezeven.nl
Comments